ZZP'er in de zorg BTW vrijgesteld?

BTW vrijgesteld (BTW vrijstelling) is het vrijgesteld zijn, het niet hoeven te betalen van BTW (belasting over de toegevoegde waarde) over producten of diensten. Dit betekent ook dat er geen omzetbelasting betaalt hoeft te worden over de vergoeding. De BTW vrijstelling komt onder andere voor in de gezondheidszorg.  Dit betekent dat de ondernemer of ZZP’er geen BTW in rekening mag brengen. Veel ZZP’ers in de zorg gaan ervan uit, vrijgesteld te zijn voor de belasting over de toegevoegde waarde. Dit is niet altijd het geval. 

Zorg BTW vrijgesteld of niet

Om te beginnen zijn alle ondernemers in Nederland BTW plichtig. Dit geldt ook voor ondernemers en ZZP'ers in de zorg. In ieder geval is iedereen verplicht BTW te verrekenen en te betalen totdat duidelijk is dat men vrijgesteld is van BTW. Niet de ondernemer, alleen de diensten die de ondernemer verricht worden vrijgesteld van de omzetbelasting. De BTW vrijstelling wordt bepaald in artikel 7 van de Wet op de Omzetbelasting. 

De Belastingdienst ontvangt een bericht van de Kamer van Koophandel zodra een ondernemer zich inschrijft in het KvK register. De ondernemer ontvangt vervolgens binnen twee weken een brief van de fiscus. Op de achterkant van de brief staat beschreven of de ondernemer BTW vrijgesteld is, of niet. De ondernemer hoeft geen BTW aangifte te doen indien er wordt voldaan aan de voorwaarden om BTW vrijgesteld te worden. 

Zorg BTW vrijgesteld voorwaarden

Een voorwaarde die de Belastingdienst hanteert voor de BTW vrijstelling is om een opdrachtovereenkomst te hebben met de opdrachtgever. De opdrachtgever kan in deze de intramurale zorginstelling, extramurale zorginstelling of een cliënt zijn (die zorg inkoopt middels PGB (Persoonsgebonden budget)). In de zorgovereenkomst, die door beide partijen ondertekend wordt, moeten de werkzaamheden duidelijk beschreven zijn. 

Een ZZP’er in de zorg komt niet altijd in aanmerking voor de BTW vrijstelling. De zelfstandige komt in ieder geval in aanmerking als wordt voldaan aan het volgende:

  • De ZZP’er verricht diensten direct voor één patiënt of voor een zorginstelling zonder winstoogmerk;
  • De diensten zijn gericht op het in stand houden, beschermen of herstellen van de gezondheid van een patiënt of cliënt;
  • De ZZP’er in de zorg staat ingeschreven in het BIG-register;
  • De ZZP’er in de zorg wordt door de Belastingdienst gezien als ondernemer en voldoet aan de eisen van het ondernemerschap.

In het voorgaande, gaat het erom dat de ZZP’er direct in opdracht werkt van de zorginstelling. Er gelden andere voorwaarden indien de ZZP’er de dienstverlening in opdracht van een bemiddelingsbureau verricht. 

BTW plichtig bemiddelingsbureau

In de praktijk gebeurt regelmatig dat de zorginstelling een opdrachtovereenkomst aangaat met het bemiddelingsbureau en niet met de zorgprofessional. Vervolgens gaat het bemiddelingsbureau een opdrachtovereenkomst aan met de zorgprofessional. Indien een ZZP’er in opdracht van een bemiddelingsbureau werkt en geen opdrachtovereenkomst heeft met de opdrachtgever, dan kan de Belastingdienst het bemiddelingsbureau als opdrachtgever zien en niet de zorginstelling. 

Ziet de Belastingdienst het bemiddelingsbureau als opdrachtgever, betekent dit voor de ZZP’er dat hij of zij BTW plichtig is. Dit heeft als gevolg dat de ZZP’er in de zorg alsnog BTW moet afdragen voor de geleverde diensten. De ZZP’er in de zorg is ook niet BTW vrijgesteld indien de zorgprofessional niet zelfstandig zijn of haar beroep uitoefent en ondergeschikt is aan de zorginstelling. In deze situatie wordt de ZZP’er niet aangemerkt als ondernemer voor de omzetbelasting. Indien er sprake is van ondergeschiktheid, zal de Belastingdienst loonheffingen in rekening brengen aan de opdrachtgever c.q. zorginstelling. 

BTW factureren aan bemiddelingsbureau

In voorgaande situatie waarin de zorgverlener de opdrachtovereenkomst aangaat met het bemiddelingsbureau, factureert de zorgverlener aan het bemiddelingsbureau. De opdrachtovereenkomst is niet rechtstreeks tot stand gekomen tussen ZZP’er en zorginstelling. Aangezien de dienstverlening niet direct tot stand is gekomen met de zorginstelling, geldt de BTW vrijstelling niet.  

De ZZP’er dient het bemiddelingsbureau te factureren met BTW. Doet de zelfstandige zorgprofessional dit niet, dan kan dit vervelende financiële gevolgen hebben.  De zelfstandige verliest namelijk 21 procent van de omzet zodra de BTW alsnog moet worden afgedragen aan de Belastingdienst. In deze situatie is er sprake van een uitleenovereenkomst. Indien de Belastingdienst de ZZP’er vrijstelling heeft verleend, zal de ZZP’er de Belastingdienst zelf moeten aanschrijven met het verzoek om de BTW vrijstelling te beëindigen. 

BTW vrijgesteld bemiddelingsbureau

De situatie verandert als het bemiddelingsbureau uitsluitend bemiddelingswerkzaamheden verricht. Bemiddelt het bemiddelingsbureau door enkel vraag en opdracht bij elkaar te brengen waarin de opdrachtovereenkomst direct plaatsvindt tussen ZZP’er en zorginstelling, hoeft de ZZP’er geen BTW in rekening te brengen. In deze situatie is de ZZP’er BTW vrijgesteld. De ZZP’er factureert in dit verhaal direct aan de zorginstelling en niet aan het bemiddelingsbureau. 

BTW vrijgesteld, BTW plichtig of loonheffing

Een zorgprofessional kan op diverse manieren ingezet worden. In elke situatie gelden andere voorwaarden. Dit brengt verwarring met zich mee. Want wanneer is er sprake van BTW vrijstelling, BTW plichtig of loonheffingen? 

  • Verricht de ZZP’er de opdracht direct uit bij de opdrachtgever, c.q. zorginstelling? In deze situatie geldt geen loonheffing en geen BTW; 
  • Verricht de ZZP’er de opdracht direct bij de zorginstelling via uitsluitend bemiddeling door een bemiddelingsovereenkomst? In deze situatie geldt geen loonheffingen en geen BTW;
  • Verricht de ZZP’er de opdracht bij een zorginstelling middels een opdrachtovereenkomst met het bemiddelingsbureau waarbij de ZZP’er factureert aan het bemiddelingsbureau? In deze situatie geldt geen loonheffingen maar wel BTW plichtig;
  • Er is sprake van een dienstbetrekking indien de opdracht als werknemer wordt verricht. In deze situatie geldt de loonheffing en niet de BTW.